Dolina Olczyska

Dolina Olczyska

Dolina Olczyska jest doliną reglową o powierzchni ok. 4,5 km² leżącą pomiędzy Nosalem (1206 m n.p.m.), a Małym (1167 m n.p.m.) i Wielkim Kopieńcem (1328 m n.p.m.). Od południa jej zachodnie odgałęzienie ogranicza masyw Wielkiej Królowej Kopy (1531 m n.p.m.), natomiast wschodnia odnoga podchodzi pod Kopę Magury (1704 m n.p.m.). Nazwa Doliny pochodzi od „Olczy” – największej dzielnicy Zakopanego, znajdującej się w jego wschodniej części.

Dnem doliny spływa Potok Olczyski (dawniej nazywany Olczą, a w dolnej części – Olczanką) o długości 8,8 km, mający swój początek na 1067 m n.p.m. w Wywierzysku Olczyskim. Potok charakteryzuje niewielki spadek (35,5 m/km). Po opuszczeniu Doliny wpływa do Zakopianki. Jego dopływami są Potok Chłabowski, Potok Piszczorów, Potok Walkoszów i Potok Rybków. Na potoku zlokalizowane jest ujęcie wody, które jest wykorzystywane okazjonalnie.

W Dolinie dominują lasy świerkowe, występuje tu także sosna zwyczajna (głównie na zboczach Małego Kopieńca), olcha szara, knieć błotna górska, tojad Kotuli i jarząb nieszpułkowy (bardzo rzadki krzew występujący na terenie Polski wyłącznie w Tatrach).

Dolina Olczyska – szlak

Wejście do Doliny znajduje się na wysokości 894 m n.p.m. przy trasie Oswalda Balcera w dzielnicy Jaszczurówka, (której nazwa pochodzi od licznie występujących tu jaszczurek) nieopodal Kaplicy Najświętszego Serca Jezusa w Jaszczurówce. Jest tu nieduży parking, przystanek autobusowy oraz kasa TPN.

Tuż za wejściem, po prawej stronie znajduje się Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów, utworzony w miejscu występowania źródeł termalnych (inaczej cieplic).

Ośrodek Ochrony Czynnej Płazów i Gadów w Dolinie Olczyskiej

Ciepłe wody tworzą w tym miejscu atrakcyjne warunki życia i rozrodu płazów i gadów. Wśród mieszkańców ośrodka występują następujące gatunki płazów: salamandra plamista, traszka zwyczajna, traszka górska, traszka karpacka, kumak górski, żaba trawna, ropucha szara, oraz gadów: jaszczurka żyworodna i żmija zygzakowata.

Od połowy XIX w miejscu ośrodka funkcjonowały pierwsze na Podhalu baseny termalne, które cieszyły się ogromną popularnością. Częstym gościem basenów był pisarz Henryk Sienkiewicz. W wyniku wykonania w 1957 r. dodatkowego odwiertu w celu rozbudowy basenów, wody źródeł termalnych nieopatrznie połączono z potokiem Olczyskim, co spowodowało spadek temperatury źródeł.

Na terenie Ośrodka wytyczona została ścieżka dydaktyczna wokół oczek wodnych. Na tablicach informacyjnych znajdujących się przy pięciu przystankach ścieżki zamieszczone są informacje na temat historii źródeł, występującej tu flory i fauny, ochrony przyrody oraz tatrzańskich ekosystemów wodnych.

Po zapoznaniu się działalnością Ośrodka Czynnej Ochrony Płazów i Gadów kontynuujemy wycieczkę zielonym szlakiem, dnem Doliny Olczyskiej, wzdłuż Olczyskiego Potoku kilkukrotnie go przekraczając.

Szlak wiedzie przez las, szeroką wygodną drogą. Pokonujemy nieznaczną różnicę poziomów, więc przejście tego odcinka nie powinno przysporzyć nikomu większych trudności.

Wzdłuż drogi napotykamy wiele porozrzucanych bloków skalnych, które zostały tu przyniesione przez lodowiec z Doliny Suchej Wody. Po około trzech kwadransach, po prawej stronie wyłania się Polana Olczyska. Możemy tu chwilę odpocząć przy drewnianych stołach dla turystów.

W 1994 r. w Dolinie Olczyskiej miała miejsce katastrofa śmigłowca ratowniczego TOPR „Sokół”, w której zginęło czterech ratowników TOPR. Śledztwo wykazało, że przyczyną katastrofy była awaria śmigłowca. Helikopter rozpadł się w powietrzu i runął na ziemię u podnóża Wielkiego Kopieńca.