Wycieczkę rozpoczynamy na parkingu nieco poniżej Kaplicy na Jaszczurówce. Idziemy Doliną Olczyską po drodze zwiedzając Ośrodek Ochrony Czynnej Gadów i Płazów, a następnie malowniczą Polanę Olczyską. Dalej wspinamy się na szczyt Nosal, a następnie schodzimy szlakiem do Kuźnic. Czas trwania wycieczki uwzględnia trzy piętnastominutowe postoje.
Szlak Doliną Olczyską
Dolina Olczyska jest doliną reglową o powierzchni ok. 4,5 km² leżącą pomiędzy Nosalem (1206 m n.p.m.), a Małym (1167 m n.p.m.) i Wielkim Kopieńcem (1328 m n.p.m.). Od południa jej zachodnie odgałęzienie ogranicza masyw Wielkiej Królowej Kopy (1531 m n.p.m.), natomiast wschodnia odnoga podchodzi pod Kopę Magury (1704 m n.p.m.). Nazwa Doliny pochodzi od „Olczy” – największej dzielnicy Zakopanego, znajdującej się w jego wschodniej części.
Dnem doliny spływa Potok Olczyski (dawniej nazywany Olczą, a w dolnej części – Olczanką) o długości 8,8 km, mający swój początek na 1067 m n.p.m. w Wywierzysku Olczyskim. Potok charakteryzuje niewielki spadek (35,5 m/km). Po opuszczeniu Doliny wpływa do Zakopianki. Jego dopływami są Potok Chłabowski, Potok Piszczorów, Potok Walkoszów i Potok Rybków. Na potoku zlokalizowane jest ujęcie wody, które jest wykorzystywane okazjonalnie.
Potok Olczyski spływający wśród drzew dnem Doliny Olczyskiej
Potok Olczyski
W Dolinie dominują lasy świerkowe, występuje tu także sosna zwyczajna (głównie na zboczach Małego Kopieńca), olcha szara, knieć błotna górska, tojad Kotuli i jarząb nieszpułkowy (bardzo rzadki krzew występujący na terenie Polski wyłącznie w Tatrach).
Las w Dolinie Olczyskiej
Dolina Olczyska – szlak
| INFORMACJE O ODCINKU SZLAKU | |
| Długość: | 2 km |
| Czas przejścia: | 0:45 (↓0:35) |
| Różnica poziomów: | 894 m – Wejście do Doliny (Jaszczurówka) 1038 m – Polana Olczyska 144 m |
| Stopień trudności: | Bardzo łatwy |
| Ekspozycja: | Brak |
| Widoki: | Brak |
| Ubezpieczenia: | Brak |
| Kolor szlaku: | Zielony |
Wejście do Doliny znajduje się na wysokości 894 m n.p.m. przy trasie Oswalda Balcera w dzielnicy Jaszczurówka, (której nazwa pochodzi od licznie występujących tu jaszczurek) nieopodal Kaplicy Najświętszego Serca Jezusa w Jaszczurówce. Jest tu nieduży parking, przystanek autobusowy oraz kasa TPN.
Wejście do Doliny Olczyskiej
Tuż za wejściem, po prawej stronie znajduje się Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów, utworzony w miejscu występowania źródeł termalnych (inaczej cieplic).
Ośrodek Ochrony Czynnej Płazów i Gadów w Dolinie Olczyskiej
Ciepłe wody tworzą w tym miejscu atrakcyjne warunki życia i rozrodu płazów i gadów. Wśród mieszkańców ośrodka występują następujące gatunki płazów: salamandra plamista, traszka zwyczajna, traszka górska, traszka karpacka, kumak górski, żaba trawna, ropucha szara, oraz gadów: jaszczurka żyworodna i żmija zygzakowata.
Od połowy XIX w miejscu ośrodka funkcjonowały pierwsze na Podhalu baseny termalne, które cieszyły się ogromną popularnością. Częstym gościem basenów był pisarz Henryk Sienkiewicz. W wyniku wykonania w 1957 r. dodatkowego odwiertu w celu rozbudowy basenów, wody źródeł termalnych nieopatrznie połączono z potokiem Olczyskim, co spowodowało spadek temperatury źródeł.
Na terenie Ośrodka wytyczona została ścieżka dydaktyczna wokół oczek wodnych. Na tablicach informacyjnych znajdujących się przy pięciu przystankach ścieżki zamieszczone są informacje na temat historii źródeł, występującej tu flory i fauny, ochrony przyrody oraz tatrzańskich ekosystemów wodnych.
Ośrodek Ochrony Czynnej Płazów i Gadów w Dolinie Olczyskiej
Oczko wodne w Ośrodku Ochrony Czynnej Płazów i Gadów w Dolinie Olczyskiej
Po zapoznaniu się działalnością Ośrodka Czynnej Ochrony Płazów i Gadów kontynuujemy wycieczkę zielonym szlakiem, dnem Doliny Olczyskiej, wzdłuż Olczyskiego Potoku kilkukrotnie go przekraczając.
Metalowy krzyż upamiętniający śmierć dwóch górali w 1986
Szlak wiedzie przez las, szeroką wygodną drogą. Pokonujemy nieznaczną różnicę poziomów, więc przejście tego odcinka nie powinno przysporzyć nikomu większych trudności.
Głazy przerzucone przez lodowiec z Doliny Suchej Wody
Wzdłuż drogi napotykamy wiele porozrzucanych bloków skalnych, które zostały tu przyniesione przez lodowiec z Doliny Suchej Wody. Po około trzech kwadransach, po prawej stronie wyłania się Polana Olczyska. Możemy tu chwilę odpocząć przy drewnianych stołach dla turystów.
W 1994 r. w Dolinie Olczyskiej miała miejsce katastrofa śmigłowca ratowniczego TOPR „Sokół”, w której zginęło czterech ratowników TOPR. Śledztwo wykazało, że przyczyną katastrofy była awaria śmigłowca. Helikopter rozpadł się w powietrzu i runął na ziemię u podnóża Wielkiego Kopieńca.
Polana Olczyska
Polana Olczyska położona jest na wysokości 1035–1100 m n.p.m. w Dolinie Olczyskiej, pomiędzy Nosalem (1206 m n.p.m.), Wielką Królową Kopą (1531 m n.p.m.) oraz Małym Kopieńcem (1167 m n.p.m.) i Wielkim Kopieńcem (1328 m n.p.m.), ok. 2 km od wylotu Doliny Olczyskiej.
Niegdyś polana, będąc centralną częścią Hali Olczysko, służyła, jako miejsce wypasu owiec – znajdowało się tu ok. 20 szałasów pasterskich, jednak do dnia dzisiejszego spośród nich ostały się tylko trzy.
Na północnym krańcu polany, przy drewnianym mostku nad Potokiem Olczyskim znajdują się drewniane stoły dla turystów, przy których można posilić się i nabrać sił do dalszej wędrówki. Jest tu także skrzyżowanie szlaków – można stąd udać się na Polanę Kopieniec, Nosal lub do Kuźnic.
Polana kryje w sobie jeszcze jedną ciekawostkę – Wywierzysko Olczyskie o średniej wydajności wynoszącej ok. 700 l/s. Znajduje się ono po wschodniej stronie Polany Olczyskiej, przy żółtym szlaku prowadzącym na Nosalową Przełęcz.
Wody bijące z tego największego w polskich Tatrach źródła mają średnią temperaturę ok. 4,5-5,2 °C i pochodzą z Doliny Pańszczycy (bocznego odgałęzienia Doliny Suchego Potoku), co zostało potwierdzone testem z zastosowaniem barwienia wody już w latach sześćdziesiątych XX wieku.
W wywierzysku występuje wiele interesujących gatunków zwierząt, między innymi studniczek tatrzański, mały skorupiak żyjący głównie w wodach podziemnych. Wywierzysko daje początek Potokowi Olczyskiemu.
W 1999 r. wywierzysko zostało zdewastowane przez wandali, którzy wykopali w jego miejscu dziurę o średnicy kilku metrów i głębokości 140 cm.
| SKRZYŻOWANIE SZLAKÓW | ||
| Żółty | Jaszczurówka Nosal Kuźnice |
0:40 (↑0:45) 0:45 (↓0:35) 1:00 (↓ 0:50) |
| Zielony | Jaszczurówka Polana Kopieniec |
0:40 (↑0:45) 0:45 (↓0:35) |
Szlak z Polany Olczyskiej na Nosalową Przełęcz
| INFORMACJE O ODCINKU SZLAKU | |
| Długość: | 1,5 km |
| Czas przejścia: | 0:30 (↓0:25) |
| Różnica poziomów: | 1038 m – Polana Olczyska 1103 m – Nosalowa Przełęcz 65 m |
| Stopień trudności: | Łatwy |
| Ekspozycja: | Brak |
| Widoki: | Brak |
| Ubezpieczenia: | Brak |
| Kolor szlaku: | Żółty |
Polanę Olczyską obchodzimy od południowo – wschodniej strony i rozpoczynamy niezbyt trudne podejście na Przełęcz pod Nosalem, zajmujące około pół godziny.Wariant: PODEJŚCIE
Droga z Polany Olczyskiej na Nosalową Przełęcz.
Szlak z Nosalowej Przełęczy na Nosal
| INFORMACJE O ODCINKU SZLAKU | |
| Długość: | 0,6 km |
| Czas przejścia: | 0:15 (↓0:10) |
| Różnica poziomów: | 1103 m – Nosalowa Przełęcz 1206 m – Nosal 103 m |
| Stopień trudności: | Średni |
| Ekspozycja: | Niewielka |
| Widoki: | Ze szczytu Nosala |
| Ubezpieczenia: | Brak |
| Kolor szlaku: | Zielony |
Szlak na Nosal wiedzie leśną ścieżką, której granice wyznaczają drewniane bale. Odcinek od Nosalowej Przełęczy jest dość stromy, ale można pocieszać się tym, że jest bardzo krótki.Wariant: PODEJŚCIE
Po lewej stronie, w dole widzimy Kuźnice. Pod sam koniec czeka nas skaliste podejście na szczyt, na którym należy zachować szczególną ostrożność po deszczu i zimą, gdyż łatwo się poślizgnąć.
Nosal
Szczyt Nosal (1206 m n.p.m.) położony jest pomiędzy Doliną Olczyską, a Doliną Bystrej w Tatrach reglowych.
Sam szczyt jest skalisty i dość rozległy. Jest to dobre miejsce na odpoczynek, można usiąść na skałach i podziwiać piękne widoki – jednak należy zachować ostrożność, gdyż zachodnie oraz północno – zachodnie zbocza są bardzo strome. Zdarzały się tutaj wypadki śmiertelne. Pionowe granie przyciągały także ludzi chcących odebrać sobie życie…
Z Nosala rozciągają się piękne widoki. Patrząc w kierunku północnym możemy podziwiać szczyty (od zachodu): Kasprowy Wierch, Pośredni Goryczkowy Wierch, Goryczkową Czubę, Suche Czuby, Suchy Wierch Kondracki, Kopę Kondracką, a bardziej na wschód – Giewont. Poniżej nich wcinają się doliny: Jaworzynki, Kasprowa, Goryczkowa, Kondratowa. W dole widać Dolinę Bystrej i Kuźnice, a odrobinę na wschód – Polanę Kuźnicką.
Na północnym stoku Nosala znajduje się stacja narciarska. W sezonie zimowym można tu zjeżdżać po 450-metrowej, bardzo stromej trasie czarnej oraz kilku krótkich i łatwych trasach dla dzieci i początkujących – tzw. oślich łączkach.
Szlak z Nosalowej Przełęczy do Kuźnic
| INFORMACJE O ODCINKU SZLAKU | |
| Długość: | 0,5 km |
| Czas przejścia: | 0:5 (↑0:10) |
| Różnica poziomów: | 1103 m – Nosalowa Przełęcz Ok. 1010 m – Skrzyżowanie 93 m |
| Stopień trudności: | Łatwy |
| Ekspozycja: | Brak |
| Widoki: | Brak |
| Ubezpieczenia: | Brak |
| Kolor szlaku: | Zielony |
Wariant: ZEJŚCIE
Droga z Nosala do Kuźnic.
Z Przełęczy pod Nosalem odbijamy na południowy – zachód. Schodzimy kilka minut gruntową drogą poprowadzącą przez las świerkowy. Ten odcinek szlaku nie powinien przysporzyć problemów ani schodzącym, ani podchodzącym, gdyż różnica poziomów jest niewielka.
Mniej więcej w połowie drogi, pomiędzy Kuźnicami a Nosalową Przełęczą znajduje się skrzyżowanie szlaków.
| SKRZYŻOWANIE SZLAKÓW | ||
| Zielony | Na Nosal Na Nosalową Przełęcz |
0:30 (↓0:20) 0:15 (↓0:10) |
| Niebieski | Do Kuźnic Na Halę Gąsienicową |
0:15 (↑0:20) 1:35 (↓1:10) |
Skrzyżowanie szlaków: Kuźnice – Nosal – Przełęcz między Kopami.
Dalej schodzimy w dół przez las gruntową drogą i po kolejnym kwadransie docieramy do Kuźnic.
POWRÓT
Z Kuźnic idziemy Aleją Przewodników Tatrzańskich do ronda Jana Pawła II, a następnie idziemy ul. Droga na Bystre i dalej ul. Oswalda Balcera (czas przejścia do wylotu Doliny Olczyskiej wynosi ok. 45 min). Można skrócić drogę skręcając z al. Przewodników Tatrzańskich w ul. Mieczysława Karłowicza (na wysokości Hotelu Murowanica).