Przełęcz Zawrat położona jest na wysokości 2158 m n.p.m., pomiędzy Zawratową Turnią (2247 m n.p.m.) i Małym Kozim Wierchem (2228 m n.p.m.), w grani oddzielającej Dolinę Gąsienicową od Doliny Pięciu Stawów Polskich. Stanowi znane od dawna i dogodne przejście pomiędzy tymi dolinami.
Z Zawratu rozpościera się piękny widok. Na wschodzie, na pierwszym planie widać Mały Kozi Wierch (2228 m n.p.m.). Na południe otwiera się widok na Dolinę Pięciu Stawów z Zadnim Stawem Polskim (tuż pod nami), i Czarny Staw, częściowo przesłonięty przez Kołową Czubę (2105 m n.p.m.), zboczem której prowadzi szlak turystyczny. Po drugiej stronie Doliny Pięciu Stawów znajduje się ściana skalistych szczytów – od lewej Walenkowy Wierch (2156 m n.p.m.), Cichy Wierch (1979 m n.p.m.), wyraźnie zaznaczona Gładka Przełęcz i dalej Gładki Wierch (2065 m n.p.m.) oraz Kotelnica. W tle widać szczyty Tatr Wysokich. Na zachodzie widoczna jest Świnica (2301 m n.p.m.).
Przełęcz Zawrat była celem wycieczek turystycznych już w pierwszej połowie XIX wieku. Odwiedzały ją takie znane osoby jak Stanisław Witkiewicz, Jan Kasprowicz, Stefan Żeromski, Maria Skłodowska-Curie czy Włodzimierz Lenin.
Na przełęczy znajduje się skrzyżowanie szlaków turystycznych. Z Zawratu można udać się na Świnicę, do Doliny Gąsienicowej i Doliny Pięciu Stawów Polskich. Ma tu swój początek także najtrudniejszy szlak w polskich Tatrach – Orla Perć.
SKRZYŻOWANIE SZLAKÓW | ||
Niebieski | Do Schroniska w Dolinie Gąsienicowej Do Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów |
1:55 (↑2:25) 1:30 (↑1:50) |
Czerwony | Na Świnicę Na Przełęcz Krzyżne (Orla Perć) |
1:00 (↓0:50) 7:00 – 12:00 |
Orla Perć jest uznawana za najpiękniejszy, a zarazem najtrudniejszy szlak w Tatrach. Trasa została wytyczona w latach 1903–1906 przez Towarzystwo Tatrzańskie i księdza Walentego Gadowskiego, a jej pomysłodawcą był Franciszek Henryk Nowicki. Prowadzi ona przez liczne szczyty, skaliste granie i przełęcze. Na szlaku zamontowanych jest szereg ubezpieczeń – łańcuchów, klamr i drabinek, jednak mimo to jest on trudny do przejścia i nadaje się wyłącznie dla doświadczonych turystów. Charakteryzuje go duża ekspozycja, w związku z czym nie jest polecany dla osób cierpiących na lęk wysokości. Na odcinku Zawrat – Kozi Wierch trasa jest szlakiem jednokierunkowym. Od momentu jego wytyczenia, podczas prób przejścia na szlaku tym zginęło ponad 100 osób.