Kościelisko
Kościelisko leży w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie o tej samej nazwie. Na stałe mieszka w nim około 8 000 mieszkańców.
Miejscowość położona jest u stóp Pasma Gubałowskiego, na zboczach wzgórz do niego należących (między innymi Palenicy Kościeliskiej – 1183 m n.p.m.), na terenie Rowu Kościeliskiego.
WALORY TURYSTYCZNE KOŚCIELISKA:
- baza noclegowa obejmująca ponad 200 obiektów (głównie kwatery prywatne, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe i apartamenty)
- liczne restauracje i karczmy (głównie kuchnia regionalna, polska, włoska, fast food)
- wyciąg narciarski (orczykowy), wypożyczalnie sprzętu narciarskiego, blisko wiele ośrodków narciarskich w innych miejscowościach
- liczne trasy spacerowe i rowerowe po okolicy
- bezpośrednie sąsiedztwo Zakopanego
- zabytki budownictwa ludowego
- piękny widok na Tatry
Szlaki turystyczne
Kościelisko ze względu na bliskość Tatrzańskiego Parku Narodowego stanowi doskonałą bazę wypadową w góry. Najbliżej znajdują się wejścia do TPN:
- na Nędzówce – szlak na Przysłop Miętusi (2,5 km, ok. 25 minut pieszo z centrum kościeliska)
- w Kirach – wylot Doliny Kościeliskiej (2,9 km, ok. pół godziny pieszo z centrum Kościeliska)
- na Groniku – wylot Doliny Małej Łąki (3,1 km, ok. 35 minut pieszo z centrum Kościeliska)
- na Polanie Biały Potok – wylot Doliny Lejowej (ok. 4,3 km, ok. 45 minut pieszo z centrum Kościeliska)
Z wyżej wymienionych wejść do TPN można wybrać się na wiele niezwykłych i ciekawych wycieczek w Tatry. Z Nędzówki wiedzie trasa na Przysłop Miętusi (i dalej np. na Czerwone Wierchy), w Kirach rozpoczyna się szlak bardzo malowniczą Doliną Kościeliską, która kryje wiele malowniczych zakątów (mi. Jaskinia Mroźna, Jaskinia Mylna, Jaskinia Raptawicka, Wąwóz Kraków ze Smoczą Jamą, Hala Stoły, Smreczyński Staw i wiele innych). Na Groniku rozpoczyna się szlak wiodący Doliną Małej Łąki (dalej na Giewont, Kondracką Kopę lub Halę Kondratową).
Mniej doświadczonych piechurów zainteresują łatwiejsze trasy prowadzące po niewysokich wzgórzach Pasma Gubałowskiego, takie jak:
- zielony szlak na Butorowy Wierch (1116 m n.p.m.)
- czarny szlak na Gubałówkę (1120 m n.p.m.)
- ścieżka rowerowa przez Dzianisz do Chochołowa
Sąsiedztwo Zakopanego zapewnia dostęp do licznych atrakcji takich jak restauracje, karczmy, baseny, ośrodki sportowe, stoki narciarskie, lodowiska, kluby, parki linowe, sklepy i wiele innych.
Z Kościeliska, dzięki jego położeniu po przeciwległej stronie Rowu Podtatrzańskiego, rozpościera się piękny widok na Tatry, głównie Zachodnie.
Nazwa
Pierwsza nazwa miejscowości brzmiała „Polany” – od kilkunastu osiedli rozmieszczonych na polanach znajdujących się na stokach Pasma Gubałowskiego, które później przekształciły się w miejscowość Kościelisko.
Obecna nazwa – Kościelisko – pochodzi od nazwy Doliny Kościeliskiej i oznacza „miejsce gdzie był kościół”. Niektóre źródła podają, że chodzi konkretnie o polanę Stare Kościeliska, na której od XVIII wieku znajdował się ośrodek hutniczy, stało kilkanaście budynków, a wśród nich wspomniany kościół.
Historia
Pierwsze wzmianki o osadach pasterskich znajdujących się na terenie dzisiejszego Kościeliska pochodzą z pierwszej połowy XVII w. (1623 r.). Jedna z legend opowiadanych przez mieszkańców głosi, że król Jan Kazimierz uciekał przed Szwedami drogą biegnącą właśnie przez Kościelisko (dokładnie przez Butorowy Wierch, Polanę Budzówka, Dolinę Kościeliską i Wąwóz Kraków).
Znani ludzie pochodzący z Kościeliska:
- Jan Krzeptowski-Sabała – znany podhalański muzykant, gawędziarz, przewodnik po Tatrach (oprowadzał mi. dra Tytusa Chałubińskiego).
- Stanisław Nędza-Kubiniec – pisarz, w swojej twórczości często poruszał tematykę Tatr i Podhala.
- Andrzej Stopka Nazimek – pisarz, nauczyciel, propagator folkloru podhalańskiego.
- Sebastian Karpiel-Bułecka – muzyk, wokalista, skrzypek, członek zespołu Zakopower. Z wykształcenia architekt.
Liczba mieszkańców: 3,83 tys.
Zabytki i kultura
Na terenie miejscowości Kościelisko znajduje się wiele zabytków architektury ludowej – głównie są to wiekowe góralskie chaty. Kościelisko to miejsce, w którym tradycja przeplata się z nowoczesnością – obok zabytkowych budynków, z roku na rok powstają tu nowoczesne apartamentowce.
Jedną z perełek kościeliskiej architektury ludowej jest zabytkowy, drewniany Kościół pod wezwaniem św. Kazimierza Królewicza wybudowany w 1914 roku. Witraże znajdujące się we wnętrzu kościoła zaprojektował bratanek Jana Matejki – Stefan Matejko.
Innym ciekawym obiektem w Kościelisku jest Dom Ludowy Związku Podhalan w którym mieści się również Gminny Ośrodek Kultury Regionalnej w Kościelisku. Są w nim organizowane różne imprezy kulturalne oraz występy zespołów ludowych.
Zima w Kościelisku
Kościelisko zimą oferuje turystom bardzo atrakcyjną ofertę wypoczynkową. W samym Kościelisku działa jeden wyciąg narciarski (orczykowy, stoki 200 i 400 m), ale w sąsiednich miejscowościach jest ich szeroki wybór (głównie w Witowie i Zakopanem). Ponadto na terenie gminy znajdują się specjalnie przygotowane i utrzymywane w sezonie trasy narciarstwa biegowego:
- na Chotarzu (10 km)
- na Siwej Polanie (10 km)
- na terenie Ośrodka Biathlonowego w Kirach
Informacje praktyczne
W Kościelisku działa kilkanaście karczm i restauracji, dobrze zaopatrzone i długo otwarte sklepy spożywcze, przychodnia, apteka, poczta oraz informacja turystyczna. Ponadto w miejscowości znajduje się jednostka OSP, szkoły oraz boiska sportowe
Odległości
- Kościelisko leży w bezpośrednim sąsiedztwie Zakopanego (z centrum do centrum – ok. 5 km)
- Kościelisko leży w bezpośrednim sąsiedztwie TPN
- 15,6 km – do granicy ze Słowacją (Chochołów – Sucha Hora)
- 3,5 km – do najbliższego wyciągu krzesełkowego (Szymoszkowa)
- 6,5 km – do najbliższego parku wodnego (Aqua Park Zakopane)
Dojazd
SAMOCHODEM
- Od strony Nowego Targu i Zakopanego jedziemy drogą nr 47 przez Biały Dunajec i Poronin do Zakopanego, dalej ulicą Nędzy Kubińca w Zakopanem prosto do Kościeliska.
- Od strony Czarnego Dunajca jedziemy drogą nr 958 przez Chochołów i Witów prosto do Kościeliska.
POCIĄGIEM
Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Zakopanem.
AUTOBUSEM
Szczegółowe informacje na temat połączeń autobusowych na Podhalu znajdują się pod poniższym linkiem:
Ważne adresy
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
ul. Nędzy Kubińca 140
34-511 Kościelisko
Tel: 018-2070722
Apteka
ul. Stanisława Nędzy-Kubińca 140
34-511 Kościelisko-Szeligówka
Ochotnicza Straż Pożarna
Rysulówka 2
34-511 Kościelisko
Tel. (0 18) 70 988
Poczta
ul. Stanisława Nędzy Kubińca 76 A
34-511 Kościelisko
Tel.: 18 207-02-10
Bankomat Banku Polskiej Spółdzielczości S.A.
Strzelców Podhalańskich 44
34-511 Kościelisko
Informacja Turystyczna
Dom Ludowy im. Bronisławy i Kazimierza Dłuskich
Chotarz 453, 34-511 Kościelisko
e-mail: turystyka@koscieliska.pl;
imprezy@koscieliska.pl
www.koscieliska.pl
